نتایج پژوهشی که توسط محققان ایرانی انجام‌شده، نشان می‌دهد: غلظت­‌های مختلف اکسید روی در جانوران مدل می‌­تواند موجب القای استرس اکسیداتیو و آسیب‌های کبدی شود.
به گزارش مشرق، فلز روی، یک عنصر ضروری کاتالیزوری و تنظیمی است که نقش مهمی را در پاسخ‌­های ایمنی بدن، استرس اکسیداتیو و پیری ایفا می­‌کند. این عنصر در تمام بافت‌­های بدن حضور دارد و کمبود آن سبب اختلال در سیستم دفاعی و آنتی‌اکسیدانی بدن می‌­شود. اکسید روی رایج ­‌ترین ترکیب روی است؛ زیرا بالاترین غلظت عنصر روی را در خود دارد و دارای عملکرد چندگانه است.
امروزه اکسید روی در صنعت، پزشکی، داروسازی، کشاورزی، رنگ‌ آمیزی و همچنین در سیستم­‌های اکولوژیک کاربرد دارد. سایز ذرات و مورفولوژی آن‌ها مهم‌ترین پارامتری است که فعالیت اکسید روی را تحت تأثیر قرار می‌­دهد. در سال­‌های اخیر و با پیشرفت نانوتکنولوژی، استفاده از نانواکسید روی جایگزین روی شده است. عده‌ای از محققان اعلام کرده‌اند که ذرات روی عوارض جانبی در بعضی از سلول­‌های انسان ایجاد می‌­کند، بنابراین از سویی به دلیل گزارش‌های متناقض و از سوی دیگر به دلیل استفاده روزافزون از این عنصر، تعیین اثرات آن امری ضروری به نظر می­‌رسد.
به همین منظور گروهی از محققان دانشگاه علوم پزشکی همدان با همکاری انستیتو پاستور تهران، ۲۵ موش آزمایشگاهی نر نژاد ویستار را به ۵ دسته ۵ تایی تقسیم کردند و آن‌ها را با دوزهای مختلف اکسید روی تحت تیمار قرار دادند. در پایان این دوره، میزان ۲ میلی‌­لیتر خون از قلب موش‌ها گرفته شد و فاکتورهای اکسیدانی و آنتی‌­اکسیدانی آن سنجش شد.
نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان داد که هر چه غلظت اکسید روی دریافتی در بدن موش بیشتر باشد، اکسیدان بیشتری در بدن این جانور تولید می‌شود و آن را بیشتر دچار تنش می‌کند.
طبق این نتایج که در مجله علمی «پژوهان» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی همدان منتشر شده، افزایش تنش اکسیداسیونی در بدن موش‌ها تا حدی منجر به ترشح آنزیم‌های آنتی‌ اکسیدان نظیر سوپر اکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز می‌شود، ولی این عکس‌ العمل دفاعی، در غلظت‌های بالای روی زیاد قوی نیست.
بر اساس داده‌­های به‌دست‌آمده از این آزمایش، ظرفیت آنتی‌ ­اکسیدانی کل، همراه با افزایش غلظت اکسید روی در تمام گروه‌­ها کاهش پیداکرده است. علاوه بر این، تغییرات آنزیم‌­های کبدی ALT و AST در گروه‌­های مصرف‌کننده دوزهای متفاوت اکسید روی به‌طور چشمگیری معنادار شده‌اند که نشان‌دهنده آسیب کبدی است.
این نتایج همگی نشان از مضرات استفاده نادرست از اکسید روی دارد، بااین‌وجود برای تائید اثرات نامطلوب اکسید روی در انسان باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد تا تأثیر این ذرات بر سلامتی انسان مشخص‌شده و استفاده از آن‌ها در موارد صنعتی مثل لوازم‌ آرایشی و کرم­‌های ضد آفتاب قابل توجیه شود.

تعداد بازديد : ۱۴۷ | نویسنده: | ۰ نظر